1
استادیار گروه تاریخ واحد محلات،دانشگاه آزاد اسلامی واحدمحلات، ایران
2
دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات، محلات، ایران
چکیده
نهضت مشروطیت، یکی از تحولات عمدهی اجتماعی- سیاسی در تاریخ ایران میباشد که در دورهی قاجار و درمحدودهی سالهای 1284-1290هـ.ش به وقوع پیوست. این نهضت که توسط گروههای مختلف مردمی با ایدئولوژیها و تفکرات متفاوت بروز کرد، نتیجه عوامل متعدد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، داخلی و خارجی بود. عواملی که در بین آنها نقش نیروهای اسلامی و خصوصاً علمای شیعی به عنوان رهبران دینی جامعه و به تبع آن فرهنگ و آموزههای شیعی در نظر پژوهشگران و کارشناسان مورد توجه قرار گرفته است. در میان فرهنگهای شیعی نیز تعزیهخوانی و عزاداری در رثای سید و سالار شهیدان در این دوره از طرف دولت و ملت از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است. نقش هنر نمایشی تعزیه که بیان مفهومی از تاریخ، اندیشه و فرهنگ اسلامی و شیعی است و تحت تأثیر فرهنگ و تمدن و گفتمان ایرانی شکل گرفته است، به عنوان رسانهای شیعی در تحولات اجتماعی این دوره قابل بحث و بررسی میباشد. در این مقاله برآنیم تا با بررسی مدارک و اسناد تاریخی موجود، آنچه که از برگزاری مراسم تعزیهخوانی و عزاداری به عنوان بخشی از فرهنگ و آموزهی تشیع، در شکلگیری و جریان نهضت مشروطیت نقش داشته است را یافته و عرضه نماییم. باشد که مورد توجه قرار گیرد.