پیامبر اکرم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) در جامعهای به راه قویم قرآن دعوت مینمود، که مردم به سوی باطل هجوم آورده و فساد و ظلم بر تمام شؤون زندگی آنان مستولی بود، با این وجود، خداوند سبحان می‌خواهد به دست آن حضرتحق را حکومت داده، دل‌های مردم را از پلیدی شرک پاک کند و رفتارشان را پیراسته و اجتماعشان را اصلاح سازد.
پیامبر خاتم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) در دوران دعوت ده سالهی بعد از هجرت خود با موقعیتهای مختلف از حیث زمان و مکان و با مردمی متفاوت از حیث روانشناختی و جامعهشناختی مواجه بود که این خود اقتضائات متفاوتی را به دنبال داشت. لذا در این مقاله به این سؤال پاسخ داده خواهد شد که آیا این اقتضائات مختلف چه از بُعد روانشناختی و جامعهشناختی و چه از بُعد نقش زمان و مکان در روششناسی آن حضرت لحاظ شده است؟
با مطالعه و تحلیل کتب تاریخی، سیره، مغازی، تراجم و تفاسیر این نتیجه به دست آمده است که رسول الله (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) هماز حیث روانشناختیو جامعهشناختی رعایت ظرفیت عقول مردم مینمود، و هم با لحاظ این عبارت که هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد با تأسیس مسجد، تخریب مسجد، اعزام دعات، ایجاد وحدت ملّی، ارسال پیک به سران کشورها، مذاکراه و... توانست گسترهی اسلام را به گستردگی جهان وسعت بخشد.
پارسانیا, دکتر حمید, حلیمی‌جلودار, دکتر حبیب‌اله. (1393). جایگاه زمان و مکان در روششناسی بعد از هجرتِ پیامبر اکرم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) در گذر از جامعه‌ی. پژوهش نامه تاریخ, 9(36), 1-29.
MLA
دکتر حمید پارسانیا; دکتر حبیب‌اله حلیمی‌جلودار. "جایگاه زمان و مکان در روششناسی بعد از هجرتِ پیامبر اکرم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) در گذر از جامعه‌ی". پژوهش نامه تاریخ, 9, 36, 1393, 1-29.
HARVARD
پارسانیا, دکتر حمید, حلیمی‌جلودار, دکتر حبیب‌اله. (1393). 'جایگاه زمان و مکان در روششناسی بعد از هجرتِ پیامبر اکرم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) در گذر از جامعه‌ی', پژوهش نامه تاریخ, 9(36), pp. 1-29.
VANCOUVER
پارسانیا, دکتر حمید, حلیمی‌جلودار, دکتر حبیب‌اله. جایگاه زمان و مکان در روششناسی بعد از هجرتِ پیامبر اکرم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) در گذر از جامعه‌ی. پژوهش نامه تاریخ, 1393; 9(36): 1-29.
)