خراسان بزرگ در ادوار مختلف تاریخ، یکی از بزرگترین حوزههای تمدن ایران را در بر میگرفته است و در طول تاریخ ایران از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است و این اهمیت و اعتبار را در دوران اسلامی نیز حفظ نموده است. حوادث رخ داده در روزگاران بعد از فتح خراسان به درستی نشان میدهد که این ناحیه میتواند در قرون نخستین هجری نیز مرکز شغل سیاسی، اقتصادی و مذهبی در برابر عراق به حساب آید.
به خصوص نقش و اهمیت خراسان و خراسانیان در روی کار آمدن عباسیان بر کس پوشیده نیست. ابومسلم به یاری مردم خراسان نقش اساسی در روی کارآمدن عباسیان داشتند که با کشته شدن خیلی زود از صحنة سیاست خراسان حذف گردید.
در نوشتار پیش رو تلاش شده به جنبشها و قیامهایی که بعد از مرگ ابومسلم در خراسان بروز کرد و همچنین به نقش زرتشتیان در این قیامها پرداخته شود.
)