جنگهای ایران و روم در روزگار ساسانیان از حوادث مهم ایران باستـان به شمار میرود که مورد توجه مورخان در آسیا و اروپا قرار داشته است. گزارش جنـگها و درگیریها و توصیف شخصیتها و رخدادها در شرایط گوناگون مدنظر مورخان اروپایی (رومی) و ایـرانی (اسلامی) بوده است زیرا فعالیت و خلاقیت ذهنی مورخان در رابطه با جنگها و اغتشاشات عمیق اجتماعی غالباً چشمگیرتر است. علاوه بر تحلیل رویدادها، آنها به چرائی، چگونگی، اظهار نظر و گاه نقد میپرداختند. مقاله حاضر، با نگاهی به برخی روایـات عواملی را که در شکلگیری تفکر تاریخـی و نوشتـههای مـورخان تأثیرگذار بودند ارائـه میکند.